طراحي شهري خاوران

 نگاهی به شهرک خاوران از منظر طراحی شهری:

مرور تعاریف موجود در خصوص"طراحی شهری" موضوع و هدف اصلی آنرا آشکار می سازد.

* طراحی شهری به ویژگیهای محیطی فضا - مکان ، به ساماندهی شهر و عرصه های همگانی آن می پردازد. 
* هدف اصلی طراحی شهری ، ارتقای کیفیت محیط کالبدی انسان و از آن طریق ارتقای کیفیت زندگی است . )

* طراحی شهری با کیفیت کالبدی و فضایی محیط سر وکار دارد . 

* طراحی شهری ابزاری است برای مداخله عمومی و قانونی در کیفیت محیط شهری 

* هدف طراحی شهری، خلق یا احیای کیفیت محیط شهری به کمک تأثیری پذیری بر اطلاعاتی است که ناظر بر اساس میزان و نحوه ادراک خود از یک فضا برداشت می کند . (پاکزاد ،1376)

* تاکید و توجه طراحی شهری بر روی سه جنبه است ، شکل فضایی محیط طبیعی ، الگوی فعالیت ها و کیفیت محیط (بحرینی، 1377)

آنچه در تعاریف مذکور مشترکات است، " فضا و مکان شهری " است . بنابرین می توان گفت ، هدف طراحی شهری ، ارتقاء و ساماندهی کیفی محیط شهری است.

"مدنی پور" در کتاب " طراحی فضای شهری " از قول " گودال" در تعریف فضا و مکان و ارتباط میان آن دو چنین می گوید:
در حالی که فضا را گسترده ای باز و انتزاعی می بینیم ، مکان ، بخشی از فضاست که بوسیله شخصی یا چیزی اشغال شده و دارای بار معنایی و ارزشی است. بدین ترتیب مکان به انضمام حوادث و فعالیت هایی که در آن رخ می نماید، مفهوم فضا را شکل می دهد.

دانش طراحی شهری بعنوان موضوع ، در پی کشف فضا و مکان و رویدادهای درون آن است تا به هدفش که ساماندهی و ارتقای کالبدی - فضایی است، برسد.

سازه های مکان و ابزارهای طراحی شهری در این فرایند ، "عملکردها" ، "مناظر عینی" ، "مناظر ذهنی" و " زیست بوم طبیعی " محسوب می شوند که اگر با سنجه های کیفی شناسایی و ساماندهی شوند ، کل فضاهای جمعی ساماندهی شده و ارتقای کیفیت زندگی جمعی انسان را جلب می کردند.

در خصوص طراحی شهری در شهرک خاوران – که واقعاً آن را از سایر شهرکهای موجود در کلانشهر تبریز و بلکه در شمالغرب کشور مستثنی می سازد – تشکیل تیمی متشکل از اساتید ، صاحبنظران و متخصصان در خصوص طراحی شهری می باشد . توجه به ارتقاء کیفی فضاهای شهری و ساماندهی آن بعنوان هدف شهرداری منطقه 9 ، موجد این مهم شده تا طی بررسی های علمی – تحققی این امر   تحقق یابد.

مفهوم " شهروند گرایی-  peopLe frindly " بعنوان محور دغدغه اندیشمندان در جهت تحقق مهمترین ویژگیهای زندگی اجتماعی از قبیل پایداری، معنی، هویت، سرزندگی، خاطره انگیزی، عدالت و کارایی، خوانایی، دسترسی، ایمنی، امنیت، دفاع پذیری، نفوذ پذیری، انعطاف پذیری، پیاده مداری و مشارکت مردمی بوده است و تمامی مولفه های سازنده کیفیت محیط شهری شامل مناظر عینی و ذهنی، عملکردی و زیست بوم به دنبال القای مناسب حس" شهروند گرایی" در محیط می باشند.